Tło epoki
Jak wiadomo przeciętny chrześcijanin całą wiedzę o czasach biblijnych czerpie z kart ewangelii oraz dogmatów, które starają się przybliżyć mu prawdy wiary chrześcijańskiej. Jezus urodził się w Palestynie, za dominującą wówczas religię uznaje się Judaizm itd. Są to jednak daleko posunięte uproszczenia, bowiem rzeczywistość historyczna wskazuje na zupełnie coś innego. Aby móc lepiej zrozumieć sens wypowiedzi Jezusa w atmosferze ówczesnych czasów należy przede wszystkim poznać epokę w której przyszło mu głosić swoja ewangelię. Jeśli więc przyjrzymy się pokrótce geografii idei panujących na tamtych terenach, to wówczas zauważymy, że ówczesna Palestyna była wysoce zróżnicowany pod względem myśli religijnej. Wydaje się nawet zdecydowanie różna od tego co zazwyczaj się uznaje.
Tzw. myśl ortodoksyjna wcale nie była taka silna jak to pokazują przewodnicy rozmaitych kościołów chrześcijańskich. W czasach Jezusa bujnie rozwijały się różnego rodzaju nurty heretyckie. Z badań przeprowadzonych głównie przez żydowskich historyków wynika, że jednym z najważniejszych doświadczeń ówczesnych Izraelitów było ich życie mistyczne. Mistyka pojawiła się w judaizmie dając ludziom odpowiedź na wszystkie nurtujące ich pytania. Jaki jest prawdziwy sens życia? Skąd przyszliśmy? Dokąd zmierzamy? Dlaczego istnieje cierpienie, zło itp....
Jednym słowem były to pytania napędzające każdą religijność, która prawie zawsze ma swoje korzenie w mistycyźmie. Jak się okazuje, najbardziej wyraźną postać mistycyzmu przyjął gnostycyzm żydowski oparty na technice ekstazy. Jako żydowskie sekty gnostyczne, zazwyczaj wymienia się odłamy ofitów (z Sephoris), nassenitów, ebionitów, elkasaitów (elchasejczycy, elcesejczycy), klementynów czy esseńczyków. Ci ostatni są najbardziej poddawani analizie i badaniom naukowców ze wzgledu na odkrycia w Qumran.
Zjawisko ekstazy (podczas której popadano w trans) jako wynik doświadczenia mistycznego Izraela wiązało się zazwyczaj z tematyką "wizji mistycznej". Wizje te pojmowano w judaizmie bardzo szeroko. Obejmowały one wizyty w zaświatach, wizyty z zaświatów, interwencje Boga, Aniołów itp. Treścią wizji było również wstępowanie do niebios i zstępowanie z niebios na ziemię. Jedną z grup wizji, były wszystkim nam znane wizje eschatologiczne, walki sił dobra z siłami zła, potęg świata transcendentnego i mocy kosmicznych. Treściami wizji były: tajemnice tronu Boga, Aniołów, tajemnice niebios i pałaców niebiańskich itd.
Może to być zaskakujące dla wielu, ale Torę pisaną, stawiano wówczas na drugim miejscu po apokaliptyce, ponieważ jak twierdzono - nie zawierała ona pełnego objawienia jakie Bóg udzielił Mojżeszowi, objawienia konkretnego, które stanowiło właściwy nurt judaizmu - Torę niepisaną, tradycję ustną uznawaną za ezoteryczny wymiar judaizmu. Mistyka sięgała wiec do tych prawd, które Tora pomijała, a które wydawały się pomocne w jej wypełnianiu. Zaczęto coraz częściej alegoryzować poszczególne jej fragmenty nadając jej mistyczne znaczenie. Jedni dostrzegali w niej "mistykę mądrości", inni "mistykę prawa", a jeszcze inni "mistykę miłości".
Doszło wreszcie do tego, że zaczęto wierzyć w preegzystencje Tory i uznano tę wiarę za powszechnie obowiązująca. Tora stała się jedna z wielu rzeczy stworzonych przed powstaniem świata, łącznie z Tronem Bożym. Jest więc wcześniejsza niż świat materialny. Tora była również narzędziem stwarzania i stąd gdyby nie było Tory, nie byłoby ani niebios, ani ziemi.
Tora jest zatem bytem pośrednim, miedzy bogiem a światem. Jest bytem wiecznym, można by powiedzieć, że Tora jest eonem i emanacją Boga. Natura Tory jest więc czymś niezwykłym. Tora jest jednym z filarów świata, jest ideą umysłu Boga i jego logosem, przez co nazywano ją "córka Boga". Sęk w tym, że jest ona rożna od Tory Mojżesza będącej zaledwie jej cieniem i niedoskonałym odzwierciedleniem absolutnego ducha Boga.
Przyglądając się wszystkim tym ideom, jakie zaprzątały mieszkańców Palestyny w tamtych czasach, nie sposób zauważyć, że na okres działalności Jezusa przypadały tematy kształtujące kabałę, oraz zagadnienia pochodzące z wiedzy tajemnej Grecji i Egiptu. Palestyna była wówczas mocno zhellenizowana o czym świadczy chociażby fakt, że niektórzy z Apostołów Jezusa noszą greckie imiona (np. Filip). Wśród metod dominowała numerologia i gematria (por. Apokalipsa św. Jana) oraz astrologia (księga Henocha, Jubileuszów, Testamenty dwunastu patriarchów), przy czym astrologia została tu powiązana w bardzo ciekawy sposób z angelologią, a w testamentach dwunastu patriarchów (paralela dwunastu apostołów) zawarte zostały astrologiczne prognostyki i rozwinięta mistyka nieba.
Istotnym czynnikiem była także z cała gamą zaklęć składająca się na wszechobecną magię żydowską (aramejskie inwokacje Jezusa). Apostołowie cytowali nie tylko astrologiczną "księgę Henocha" (Jud 1.14-17), ale także "Wniebowzięcie Mojżesza" (Judy 1.7-13). Dzieło to pochodzi z ezoterycznej warstwy judaizmu (I.w.) i przedstawia Mojżesza właśnie jako Maga. Zanim Bóg stworzył świat, powołał Mojżesza na pośrednika miedzy sobą a narodem wybranym. Jako pośrednik, został on obdarzony wiedzą tajemną, którą przed śmiercią przekazał Jozuemu. Wiedza ta jest wiec własnością narodu i ma ożywiać ducha narodu, aż do "dnia ostatniego".
Wiedza tajemna zawierała również wskazówki dotyczące przenoszenia człowieka w przestrzeń pozaludzką. To właśnie w tym czasie pojawiła się także na terenach Izraela powszechna wiara w wędrówkę dusz. A z biegiem czasu, bo już w II w. ukształtowały się w pełni idee, zawarte w księdze Sefer Yetzirach. Jeśli by więc przyjąć za wskazówkę słowa ewangelii - czasy się wypełniły, to rzeczywiście gruntem na którym wyrosło chrześcijaństwo była duchowość tamtejszych ludzi, a nie faryzejsko-sadycejski literalizm, którego znaczenie wobec innych grup (np. esseńczyków) było znacznie mniejsze jak się to przedstawia.
Autor: gnostyk.pl
Jeśli uważasz ten artykuł za wartościowy to polub go na Facebooku, Tweetuj lub udostępnij na innych stronach.
- Kliknięć: 455